DE PARADOX VAN TEGENSLAG IN DE SPORT

Een blessure, een valpartij, een virus of privé problemen…Het gevaar van tegenslag ligt in de sportwereld constant op de loer. Of je nu een topatleet, toprecreant of recreatieve sporter bent, je wilt het liefste vooruit en niet achteruit. Toch kan tegenslag in de sport, hoe paradoxaal het wellicht ook klinkt, je juist een opstapje bieden naar het bereiken van een hoger niveau.

Controle is een illusie

Wij mensen hebben graag controle of misschien beter gezegd, het gevoel dat we controlen hebben. Want volledige controle is een illusie en hebben we eigenlijk nooit. Een gevoel van controle willen hebben komt vaak voort uit een angst voor tegenslag. Terwijl iedereen daar vroeg of laat mee te maken krijgt. Of dit nu in het sporten, de privésfeer of op je werk is, tegenslag gaat er komen. Je kunt als sporter van alles doen om blessures te proberen te voorkomen. Gericht rekken en stretchen, gezond eten, voldoende slapen, verstandig en begeleid trainen en toch op een dag geblesseerd raken door iemand die niet uitkijkt en je omver fietst of een zak potgrond op je voet laat vallen. Om gewoon maar eens wat te noemen wat zou kunnen gebeuren. Een ongeluk zit in de kleinste hoekjes. Je kunt nog zo gezond en fit zijn en er alles aan doen om niet ziek te worden maar toch het Coronavirus oplopen… De vraag is niet óf je tegenslag zult krijgen, de vraag is wat voor een tegenslag dit gaat zijn en hoe je daarmee omgaat als het zo ver is. Maar dat het gebeurt is vrij zeker en ook heel normaal.

Tegenslag in de sport

Tegenslagen zijn overal en op ieder niveau mogelijk . Op werk, in de relationele sfeer en dus ook in de sport. Maar omdat sporters vaak worden gezien als een soort metaforeren worden hun tegenslagen vaak uitvergroot. In de podcast ‘Looppraat‘ waar ik onlangs te gast was vertelde ik ook al even kort hoe ik de sportwereld vaak benader als mini samenleving. Ik zie de sportwereld als een soort madurodam van het leven. Alles wat er in het dagelijkse leven gebeurt zie je op kleine schaal ook terug in de sportwereld. Van menselijke emoties (van verliefdheden tot ruzies en vechtpartijen) tot menselijke verslavingen en problemen (zowel mentaal als fysiek).

Fanatieke sporters zijn naast fanatiek sporter vaak ook een voorbeeld voor vele of enkele andere mensen. Ze worden in sommige gevallen zelfs opgeblazen tot nationale helden. Maar ook deze helden kunnen verslavingen hebben, ruzie maken, geblesseerd raken of privé problemen hebben. Én ze kunnen dit soort tegenslagen te boven komen. Net als alle andere mensen! Want elke dag worden er honderden tegenslagen in onze samenleving overwonnen. We zien ze niet allemaaal voorbij komen op social media of via de traditionele media. Maar ze zijn overal! Van de buurvrouw die van de trap valt, weken niet kon lopen en een jaar later haar eerste marathon loopt tot de lokale boer wiens oogst mislukte maar vervolgens een creatief online project opzette om zo geen omzet mis te lopen.

Het is wel fijn om je te kunnen identificeren met een sporter of ander bekend persoon waar je tegenop kijkt of die je graag volgt. Dat merk ik zelf ook. Ik putte tijdens tegenslagen bijvoorbeeld vaak kracht uit het verhaal van Maarten van der Weijden, die na het overwinnen van de vreselijke ziekte kanker Olympisch Kampioen werd. Of de telkens sterker terugkomende Tom Dumoulain die misschien wel de koning van het hedendaagse wielrennen genoemd kan worden als het gaat om tegenslagen. Het klinkt misschien raar, maar het is inspirerender en vele malen mooier om te zien hoe iemand die een enorme tegenslag te verduren kreeg deze overwint er sterker uitkomt en wint. Dan iemand zien winnen waarbij het eigenlijk allemaal vanzelf lijkt te gaan…

Het zien van tegenslagen bij anderen en de overwinning van anderen op hun tegenslag kunnen ons als buitenstaanders motivatie geven. De motivatie om zelf ook niet op te geven als het even tegenzit. Het geeft je als het ware moed en helpt ons in te zien en te accepteren dat niemand volledige controle heeft. Tegenslagen zijn nu eenmaal normaal en horen bij het leven. En dat is belangrijk om je te bedenken wanneer je zelf te maken krijgt met een tegenslag. Inspirerende verhalen van anderen kunnen je helpen, maar je kunt je eigen mind ook trainen om je hier bewust van te zijn.

Mindset

Iedere sporter krijgt er vroeg of laat mee te maken, een tegenslag. En ook al zijn tegenslagen in de sport vaak van fysieke aard, je mindset is meestal het belangrijkste om van deze tegenslag geen lange lijdensweg te maken maar om uiteindelijk weer sterker terug te komen.

Een positieve mindset gericht op de lange termijn kan je helpen om je tegenslag om te zetten naar persoonlijke groei. Zelfdiscipline, doorzettingsvermogen en de wilskracht om alsnog je persoonlijke doel te behalen zijn hierbij ook belangrijke factoren. Maar hoe roep je die positiviteit en zelfdiscipline dan bij jezelf op als het allemaal even tegenzit?

Dat is iets wat ik mij de afgelopen weken ook meerdere keren hebt afgevraagd toen ik ziek op bed lag. Ik leef voor de sport op mijn eigen manier. Ik beleef ontzettend veel plezier aan trainen en haal zoveel voldoening uit het werken naar een persoonlijk doel dat ik er lastig mee kan omgaan als dat vanwege een tegenslag plots niet kan. Uiteraard begrijp ik als geen ander dat rust en herstellen op zo’n moment belangrijk zijn. Dat er vele ergere dingen in de wereld zijn en dat je positief moet blijven. Maar hoe doe je dat dan?

Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat nuancering, relativering en bewustwording daarin belangrijke aspecten zijn. Zoals ik hierboven ook al even kort omschreef. Wees je er bewust van dat je niet de enige bent met tegenslagen. Iedereen aan de top, of je het nu hebt over de top in de sportwereld of in het bedrijfsleven heeft tijdens zijn of haar weg naar die top te maken gehad met tegenslagen. En toch staan ze daar, aan die top. Tuurlijk, geblesseerd of ziek zijn is flink balen. Het gaat misschien langer duren voordat je je doel gaat bereiken. Misschien nog wel jaren langer.. Maar door daar elke dag opnieuw ontzettend van te balen en over na te denken gaat het niet opeens sneller.

Frustraties, teleurstelling en ongeduld veranderen niets aan de situatie. Je zult moeten revalideren, herstellen, opnieuw opbouwen of simpelweg doortrainen en wachten tot je het opnieuw kunt proberen. Spannend, onzeker en soms heel frustrerend! Want het liefst presteren en trainen we allemaal op een niveau zoals we dat gewend zijn van ons zelf. We weten wat we kunnen en willen dat niet loslaten. We willen vooruit en niet maanden moeten trainen om dan terug te komen op een oud station dat we eigenlijk allang gepasseerd waren. Maar dat is helaas wel vaak wat nodig is na een tegenslag.

Accepteer dat en laat het verleden los. Wanneer je bezig bent met het verleden ben je niet bezig met presteren of verbetering. Je kunt er elke dag over nadenken en van balen. Maar behalve negatieve gevoelens levert het je helemaal niets op. Je hebt geen invloed meer op het verleden. Wel op de toekomst. Dus kijk vooruit en richt je op het proces om terug te komen.

Sporters die hun doel niet snel genoeg halen zijn vaak geneigd om bij een tegenslag te denken ‘zie je wel, ik kan het niet’, ‘zie je wel bij mij zit alles altijd tegen’, ‘voor mij is dit blijkbaar gewoon niet weggelegd’. En uiteindelijk zullen ze hun doel daardoor vaak helemaal niet halen.

Beginnen met trainen voor een gaaf doel is denk ik niet de moeilijkste stap. Je bent gemotiveerd en hebt er zin in, dan gaat het wel. Doorgaan bij een tegenslag, daar schuilt denk ik de echte uitdaging. Tuurlijk mag je balen maar vervolgens moet je wel accepteren dat er een tegenslag heeft plaatsgevonden. En  bekijken hoe je fysiek het beste kunt herstellen en terug kunt komen. Stippel een nieuwe route uit, eventueel in overleg met een therapeut, een fysiotherapeut of coach/trainer. En het belangrijkste, heb vertrouwen in jezelf, de mensen om je heen en het proces. Je kunt niet elk uur van iedere dag positief zijn, maar het is wel belangrijk dat je dit zoveel mogelijk bent.

Het helpt mij vaak ook om weer even terug naar de basis te gaan. Waarom wilde ik ook alweer beginnen aan deze uitdaging? Waar doe ik het eigenlijk voor? Vaak besef je dan hoe leuk het eigenlijk ook is en dat het niet enkel draait om het behalen van dat ene doel. Maar dat juist het proces het ook zo gaaf maakt. En dat proces gaat nu eenmaal met vallen en opstaan. Daardoor zal het behalen van je doel uiteindelijk alleen maar meer waarde hebben. Zolang je kunt genieten van de natuur tijdens het hardlopen, plezier kunt hebben in het glijden door het water als zwemmer en het fijne gevoel van de wind door je haren op de fiets kunt blijven waarderen is het niet erg om af en toe een stapje terug te doen…Tijdens een periode van tegenslag vinden veel sporters de juiste balans weer terug tussen plezier&prestatie. En dat is belangrijk, want zonder plezier wordt presteren ook een stuk lastiger.

Gebruik je tegenslag voor persoonlijke groei

Het klinkt in eerste instantie dus misschien als een paradox, maar een tegenslag is denk ik niet enkel een TEGENslag. Maar kan je juist helpen om verder te komen. Het drukt je namelijk weer even met de neus op de feiten en je wordt gedwongen om terug te gaan naar de basis. Tijdens een tegenslag leer je jezelf eigenlijk pas echt kennen. En dat kan confronterend zijn, maar daar word je sterker van. Je moet jezelf goed kennen om vooruit te komen. Het ervaren van tegenslagen is onontkoombaar maar hoe je daar mee omgaat bepaalt uiteindelijk het effect van die tegenslag op de lange termijn. Dat is iets dat ik graag iedere sporter op welk niveau dan ook wil meegeven. What doens’t kill you makes you stronger! Cliché, maar waar.

En dat geldt ook voor tegenslagen buiten de sportwereld. Heb je op je werk niet de promotie gekregen waar je op hoopte, een belangrijke deal misgelopen of een grote klant verloren… Balen! Maar misschien heb je wel iets geleerd van de situatie. Misschien zou je het beleid of bepaalde werkprocedures kunnen verbeteren om dit soort tegenslagen in de toekomst te kunnen voorkomen. Wellicht lag deze tegenslag volledig buiten je macht zoals een valpartij van een andere renner er tijdens een wielerronde er voor kan zorgen dat ook jij uitgeschakeld bent. Maar probeer die intense teleurstelling met bijbehorende negatieve emoties  om te zetten in wilskracht, motivatie en toewijding voor de lange termijn. Het is nu niet gelopen zoals je had gehoopt, on to the next! En onthoudt: Als je nooit tegenwind hebt gehad zul je ook nooit een goede zeiler zijn.

liefs,
Suzanne

Voor nog meer sportieve content en andere artikelen op het gebied van gezond leven kun je mij ook volgen op op Instagram  .En ben je al geabonneerd op mijn Youtube kanaal? Dat is gratis en op die manier verschijnen nieuwe video’s in je scherm en hoef je geen video te missen! 

Zie ook: THUIS SPORTEN (10 MIN HOME WORKOUT) & EIWITSHAKES, ZINVOL OF ONZIN?! 

WIL JE NOG JUIST MEER WETEN EN LEREN OP ZWEMGEBIED? DAN KUN JE OOK ALVAST MIJN BOEK ‘ZWEM.’ RESERVEREN WELKE IN APRIL 2020 OFFICIEEL ZAL VERSCHIJNEN. RESERVEER NU