Wat kan onze hartslag in rust ons eigenlijk vertellen? Behalve dat het hart de belangrijkste spier is die we hebben verteld het ritme van de pompbeweging ons ook een hoop over onze fysieke gesteldheid. Over het algemeen geldt: Hoe fitter je hart, hoe lager de hartslag. Maar geldt dit altijd? Of enkel voor je hartslag in rust? Hoe zit dat dan tijdens het sporten? En bestaat er zoiets als een gezonde hartslag?
Dat en meer lees je in dit artikel!
Hoe lager je hartslag hoe fitter?!
Op heel veel websites kom ik eigenlijk constant tegen dat hoe lager je hartslag is, hoe beter je getraind bent. In principe klopt dit hoor want hoe beter je hart getraind is, hoe sterker en groter je hart is. En daarmee kan hij rustiger en krachtiger bloed door je lichaam pompen. Maar het is belangrijk hier ook bij te vermelden dat de hoogte ook erg persoonsgebonden is. Zo verschilt het per geslacht, leeftijdscategorie en postuur. En er speelt ook een stukje erfelijkheid mee in de hoogte van je hartslag. En dat stukje lees je bijna nergens en dat vind ik vreemd. Want de één heeft van nature een heel sterk hart en daarmee een lagere hartslag in rust. De ander heeft van zichzelf een vrij hoge hartslag in rust ondanks dat deze persoon misschien veel traint, gezond leeft en in goede conditie is.
Wat ik vooral wil benadrukken is dat je hartslag een goede indicator KAN zijn voor je fitheid. Maar je wel rekening moet houden met je persoonlijke gegevens.
Persoonlijke hartslag
Zelf ben ik bijvoorbeeld geboren met een longafwijking waardoor mijn hartslag als kind al vrij hoog lag. Niet zo gek, ook bij mijn vader en opa is dit het geval. Dat heb ik hoogstwaarschijnlijk van ze geërfd. Ik heb gedurende mijn jeugd veel medicatie gebruikt en dat heeft ook niet meegewerkt. Van mijn 13e tot mijn 21e heb ik jaren getraind en geleefd als een topsporter om mijn longinhoud te vergroten en mijn lichaam sterker te maken. Dat lukte, ik werd zelfs Nederlands Kampioen in het zwemmen en trainde elke dag behoorlijk pittig. Mijn hartslag is daardoor enorm gedaald.
In zoverre klopt het dus dat je hartslag in rust daalt als je fitter wordt en meer traint. Maar mijn hartslag is in vergelijking met de meeste (top)sporters nog steeds aan de hoge kant. Toch ben ik super fit. Nog steeds train ik elke dag, ren ik halve marathons zonder problemen en heb ik niets te klagen op sportief gebied. Al zouden sommigen dat wellicht niet concluderen op basis van enkel mijn hartslag in rust. En dat vind ik zorgwekkend nu er steeds meer mensen smartwatches gaan dragen en ook dat soort conclusies gaan trekken op basis van enkel hun (huidige) hartslag in rust.
Ik deed dit in het begin zelf ook en zag dan dat mijn sporthorloge aangaf dat ik helemaal niet zo fit was als dat ik me daadwerkelijk voel en ben. Maar het is belangrijk je te realiseren dat al deze horloges natuurlijk zijn voorgeprogrammeerd op basis van gemiddelden en enkel jou gegevens vergelijken met gemiddelden en op basis daarvan hun conclusies trekken en aangeven of je fit of niet fit bent.
Persoonlijke veranderingen
Kijk daar dus niet teveel naar en kijk vooral naar jou persoonlijke lijn. Wat was je hartslag in rust vroeger, wat is hij nu. Of wat is hij nu en wat is hij over een tijd als je start met vaker of juist minder vaak trainen. Zolang je enkel kijkt naar je persoonlijke veranderingen in hartslag is dat verstandig. Zodra je je eigen hartslag gaat vergelijken met gemiddelden of de hartslag van andere (sporters) om je heen dan ben je verkeerd bezig. Er bestaat namelijk niet zoiets als de juiste hartslag. Het is wel zo dat de meeste mensen een hartslag in rust tussen de 60 en 80 per minuut hebben. Maar als jij iets hoger of iets lager zit wil dat niet gelijk zeggen dat je enorm fit of enorm niet fit bent.
Ik maakte in het begin zelf regelmatig die fout en krijg ook regelmatig vragen in die richting via mijn Instagram. Vandaar dat ik dit artikel wilde delen!
Maximale hartslag
Je maximale hartslag zegt in principe niets over je fitheid. Het geeft enkel aan hoevaak je hart maximaal kan pompen per minuut. Deze hartslag stijgt nauwelijks als gevolg van training. Het is wel een handig gegeven om jou persoonlijke trainingszones mee te bepalen. Hoe groter het verschil tussen je maximale hartslag en rusthartslag, hoe groter als het ware je trainingsbereik en zones. De afbeelding hieronder laat bijvoorbeeld zien dat deze persoon een bereik heeft van 49 tot ongeveer 194. Dat zegt nog niets over de fitheid van deze persoon.
Op internet kom je heel vaak standaard formules tegen om je maximale hartslag te berekenen. Mijn advies: GEBRUIK DEZE NIET! Je maximale hartslag zou middels deze formule 220- je leeftijd zijn. Als ik dat voor mezelf even invul: 220-24 zou 196 zijn terwijl ik tijdens een pittige sprintje aan het einde van mijn run al heel gauw boven de 210 uit komt. Een behoorlijk verschil dus!
Hartslag in rust
Je hartslag in rust zegt dus in principe wel wat over je fitheid. Hoe lager je hartslag in rust, hoe fitter. Maar dit moet je dan wel persoonlijk bekijken (zoal hierboven uitgelegd).
Je hartslag in rust kun je het beste meten als je net wakker bent en nog in bed ligt. Iedereen heeft een bepaalde gemiddelde rusthartslag. Is jou persoonlijke hartslag in rust opeens hoger dan normaal dan ben je waarschijnlijk vermoeid, gestresst, overtraind of word je ziek. Een hele goede indicator voor je fitheid dus. Het is dan ook handig om je hartslag in rust in de gaten te houden en bij een verhoogde rusthartslag even rustig aan te doen en wellicht je geplande training van die dag te skippen.
Tijdens het sporten
Ook tijdens je workout kan je hartslag je het één en ander vertellen over je fitheid. Hoe beter je getraind bent, hoe lager je hartslag op eenzelfde intensiteit. Stel dat je start met hardlopen en je loopt 5 km op een tempo van 5″00 met een hartslag van 160 gemiddeld. Als je nu regelmatig gaat trainen zul je over een tijd waarschijnlijk diezelfde 5 km in een pace van 5″00 lopen met een veel lagere hartslag. Je hart is dan namelijk beter getraind en maakt efficiënter gebruik van de ingeademde zuurstof.
Samenvattend
Je hartslag in rust kan je een hoop vertellen over je fitheid maar er bestaat niet zoiets als de perfecte gezonde hartslag. Zowel in rust als tijdens het sporten is je hartslag een indicatie van jou persoonlijke fitheid. Daarvoor is het wel belangrijk dat je enkel kijkt naar jou persoonlijke hartslag en de stijging en/of daling daarvan en deze niet vergelijkt met gemiddelden en/of anderen zoals kennissen, vrienden of sportmaatjes.
Over het algemeen geldt: Hoe fitter, hoe lager je hartslag in rust en hartslag tijdens het sporten op eenzelfde intensiteit!
Zie ook: WEL/NIET ETEN VOOR HET SPORTEN?
14 comments
Hi suzanne. Ik heb een vraag. Ik lees in jouw artikel dat de verhoogde hartslag mede kan komen bij topsporters door de long medicatie. Welke medicatie gebruikte jij? Bij mijn zoon die aan topsport doet is gezien dat zijn heesteltijd langer is dan van zijn mede sporters. Hij is heel erg fit verder maar gebruikt ook long medicatie vw astma. Kan dat daaraan liggen? Hij heeft verder nergens last van
Hi Gea,
Een verhoogde hartslag kan verschillende oorzaken hebben, medicatie kan een rol spelen maar het kan ook een andere oorzaak hebben of een combinatie. Hersteltijd kan ermee te maken hebben maar heeft ook te maken met slaap, voeding, of de trainingen goed passen bij de persoon etc. Ik kan vanaf mijn computer helaas geen uitspraak doen over wat het eventueel bij uw zoon kan zijn waardoor zijn hersteltijd wat langer is, dat kan zoveel oorzaken hebben. Ik kan alleen voor mezelf spreken en ik ben geen voorstander van medicatie als dat niet PER SE nodig is. Maar dat is ook een bepaalde levensovertuiging natuurlijk die ik heb ontwikkeld door eigen negatieve ervaringen met medicatie (o.a. ook astma medicatie, voor mezelf sprekende ben ik blij daarmee gestopt te zijn). Ik zou vooral aanraden te luisteren naar het eigen lichaam, het is vaak sterker en slimmer dan je denkt:)
Mijn hartslag in rust is steeds rond de 60. Echter registreert mijn Fitbit charge 3 horloge plots een piek van 7 min aan 190, terwijl ik dit zelf niet voel en ik in bed of op de zetel lig! Ik zie dit de dag erna als ik naar mijn pols in rust kijk. Ik heb echter een aangeboren gaatje dat nu gedicht gaat worden op 60 jarige leeftijd via open hart operatie langs lies mislukte . Is deze meting dan wel.of niet accuraat? Volgens dokter wel want deze piek komt volgens hem doordat door het gaatje de elektrische geleiding vertraagt.
Hi Martine,
Omdat ik geen arts ben kan ik daar helaas niets zinnigs over zeggen. Het kan inderdaad voorkomen dat er piekjes zijn maar de vraag of dit bij u ook het geval is en of de hartslag daadwerkelijk richting de 190 schiet is lastig van achter mijn computerscherm te beoordelen. Wat ik wel altijd belangrijk vind om te vermelden bij sporthorloges en smartwatches is dat het gaat om een polsmeting, over het algemeen zijn ze wel redelijk accuraat maar hartslagmeting via de pols blijft een stuk minder nauwkeurig dan hartslagmeting via een hartslagband op/rond de borst. Dat is ook de reden waarom ik in ieder geval altijd tijdens het sporten loop met een borstband. Bij twijfel zou ik, zeker met uw verleden, altijd langs de huisarts gaan. En met sporten goed om een borstband te dragen.
Mvg,
Suzanne
Hallo, mijn hartslag is steeds aan de lage kant, vanaf 60. Mijn bloeddruk is ook aan de lage kant. Ik krijg blauwe lippen, mijn wAngen , neus , oogkassen, voorhoofd voelen te koud aan. Ik word beroerd. Hoe krijg ik mijn hartslag direct omhoog en daarmede mijn bloeddruk. Ik word er angstig van.
Hi Sylvia, een hartslag van 60 zegt in principe nog niets omdat het per individu verschilt maar over het algemeen is 60 gemiddeld en zeker niet laag. De rest klinkt niet zo fijn en daar zou ik dan ook zeker voor contact opnemen met je huisarts! Succes!
Hi Suzanne,
Hoe weet ik wat een gezond verschil is tussen, ruststand en bijvoorbeeld alleen al lopen naar de koelkast, is.
Ik ben alles behalve sportief en heb in ruststand een hartslag variërend tussen de 45 en 55.
Als ik naar de koelkast loop daarentegen schiet het omhoog naar meer dan het dubbelen.
Is dit wel gezond? Wat kan ik hier aan doen, denk jij? Is het verstandig om dit na te vragen bij de dokter? Ik schrik hier best van..
Hi, Je kunt op basis van je hartslag in rust en je maximale hartslag (als je die weet) je hartslagzones bepalen. Het is helemaal niet raar dat je van een lage rusthartslag naar zone 1 schiet als je opstaat en even naar de koelkast loopt. Heel normaal zelfs:) Mijn hartslag schiet ook regelmatig boven de 100 als ik gewoon even stofzuig of de was ophang.
Heel herkenbaar. Ik loop drie keer per week, tot 40-45km per week vrij intensief en op hartslag. Mijn vriend 3 keer per week krachttraining en beetje cardio in de fitness. Als we dan beide op de fiets zitten in de fitness heeft hij met dezelfde snelheid en weerstand een veel lagere hartslag dan ik. Echt heel raar! Ik heb van nature wel een hoge hartslag denk ik, het is echt niet te vergelijken inderdaad! Leeftijd speelt trouwens ook een rol, in theorie hoe ouder hoe lager je hartslag in rust en zeker bij inspanning blijft die veel lager. Dat verschil merk je erg hard in de atletiekclub!
Hi Katrien, wat leuk om te lezen dat het zo herkenbaar is! En inderdaad, leeftijd speelt ook een grote rol! Als je ouder wordt is het ook weer lastiger om een bepaalde maximale hartslag te bereiken tijdens het sporten. Grappig dat je dat dan zo merkt in een sportgroep:) Fijn weekend!
Welke hardslag meter(s) zou jij aanraden?
Qua horloges Garmin (fenix of forerunner), Fitbit Ionic of een polar. En echt qua hartslagmeters op je lichaam Sigma, Garmin of Polar.
Geweldig artikel! En het is echt een indicatir ?. De tijd dat ik vroeger sportief was, lag mijn hartslag redelijk laag. Ook wanneer ik sportte, ging deze niet erg omhoog. Toen ik op kot ging en moeilijk in hartje Gent kon fietsen (wat ik vroeger veek deed), veranderde mijn hartslag zcht wel. Wanneer ik dan ging wandelen had ik meteen een redelijk hoge hartslag. Gelukkig heb ik toen ik dit lerkte echt weer aangepakt en ben weer beginnen fietsen! Nu ligt hij al veel lager ?
Hi Iris, bedankt voor je reactie. Leuk om te lezen dat het herkenbaar is:) En super tof ook dat je weer begonnen bent met fietsen! Zet hem op! Liefs,